Yapı Denetimi

Ülkemizde Yapı Denetim Süreci

Ülkemizde, yapı denetim süreci ilk olarak yapı denetimi yasa taslaklarının birleştirilmesiyle 10 Nisan 2000 tarihinde 595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.

13.07.2001 tarihinde 4708 sayılı Yapı Denetim Hakkında Kanunu ve 12.08.2001 tarihinde ise Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Sonraki süreçte, uygulamada karşılaşılan sorunlara çözüm üretmek için 05.02.2008 tarihinde “Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 17.08.2011 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 648 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Yapı Denetim Kanununda değişikliğe gidilmiştir. Yaklaşık 9 yıl süren 19 pilot ilde uygulama sonucunda,13.07.2010 tarih ve 2010/624 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2011 tarihinden itibaren 4708 sayılı Kanun tüm Türkiye genelinde 81 ilde uygulanmaya başlanmıştır.

Yapı Denetim Kuruluşu Görevleri

- Zemin ve temel raporları ile uygulama projelerini incelemek.

-Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek, aykırı uygulama yapılması halinde bildirimde bulunmak.

- Yapım işlerinden kullanılan malzemeler ile imalatın uygunluğunu kontrol etmek, gerekli ilgili deneyleri yaptırmak, uygun olmaması halinde bildirimde bulunmak.

- İş yerinde, iş güvenliği ve sağlığı konusunda gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak, uyulmaması halinde bildirimde bulunmak.

- Yapının ruhsat eki projelerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğine dair rapor düzenlemek.

Yapı Denetim Hizmet Bedeli Hesabı

Yapı Denetim Hizmet Bedeli şöyle hesaplanır:
Yapı denetim hizmet bedeli = yapı maliyeti x yapı denetim hizmet bedel oranı
Yapı maliyeti = yapı inşaat alanı x birim maliyet

- 17.08.2011 sonrası hizmet sözleşmesi yapılan işlerde;

- Taraflar arasında anlaşma sağlanması halinde, bu tarihten sonra kalan işlerde geçerli olmak üzere;

2 yıllık asgari hizmet bedeli oranı= %1.5

Yıllık artış oranı ve minha = %5

İlgili idare ve bakanlık hesabına aktarılan bedel = %1

(17.08.2011 KHK/648 ile kanun değişikliği)

Deprem ve Yapı

Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı Nedir ?

Türkiye gibi deprem kuşağında yer alan ülkelerde depremin oluşturacağı yatay kuvvetler mutlaka göz önüne alınmalıdır. Depremler, zamana bağlı olarak değişen yükler olarak yapıyı etkilerler. Buna karşılık olarak da, yapıda zamana bağlı olarak değişen iç kuvvetler oluşturur.

Depreme dayanıklı yapı tasarımında amaç, sözü edilen bu iç kuvvetlerin etkisiyle ortaya çıkması muhtemel hasarın sınırlanmasıdır.

Depreme dayanıklı bir yapı deyince akla gelen ilk 3 kavram dayanım, rijitlik ve sünekliktir. Depreme dayanıklı yapı tasarımıyla yapıya bu özelliklerin kazandırılması amaçlanır.

Depremde Can Güvenliği

2007 yılında yürürlüğe giren "Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik" Türkiye'de depreme dayanıklı yapı tasarımı için minimum koşulları vermektedir. Bu yönetmeliğe göre yeni yapılan binaların depreme dayanıklı tasarımının ana ilkesi, hafif şiddetteki depremlerde binalardaki yapısal ve yapısal olmayan sistem elemanlarının herhangi bir hasar görmemesi, orta şiddetteki depremlerde yapısal ve yapısal olmayan elemanlarda oluşabilecek hasarın sınırlı ve onarılabilir düzeyde olması, şiddetli depremlerde ise can güvenliğinin sağlanması amacı ile kalıcı yapısal hasar oluşumunun sınırlanmasıdır.

Konut ve işyeri gibi bina önem katsayısı I = 1 olan binaların tasarımında kullanılacak olan şiddetli deprem, 50 yıllık bir süre içinde aşılma olasılığı %10 olan tasarım depremidir. Deprem bölgelerine göre deprem tehlikesi, şiddetli deprem için etkin yer ivmesi katsayısı adı verilen deprem parametresi cinsinden tanımlanmıştır.